Wrażenia po aplikacji radcowskiej

Podsumowanie trzech lat aplikacji radcowskiej. Może zabrzmi to górnolotnie, ale gdy zaczynałam aplikację byłam zupełnie innym człowiekiem. Kiedy zaczynałam aplikację nie prowadziłam tego bloga. Trochę nie do wiary 😉. Kiedy zaczynałam aplikację, nie myślałam o jej skończeniu i nie myślałam, że jak ją skończę, to odpuszczę sobie egzamin zawodowy. Kiedy zaczynałam aplikację pracowałam już w kancelarii i nie myślałam, że mogę pracować, gdzie indziej. Czy było trudno? Jak minął mi ten okres? Czy było warto? Czy żałuję? Czy uważam, że warto wybrać się na aplikację radcowską? Czy nie szkoda mi zapłaconych pieniędzy? Dlaczego nie przystąpię do egzaminu zawodowego i dlaczego nie chcę pracować w kancelarii i czy to oznacza, że skończyłam z prawem? Subiektywne podsumowanie trzech lat mojego życia w kontekście aplikacji radcowskiej.

Czy było trudno?

Odpowiem od razu i szczerze - było mi bardzo ciężko. Teraz rozwinę tę myśl.

Aplikacja radcowska nie jest czymś z czym sobie nie poradzi przeciętny absolwent jednolitych studiów magisterskich prawa. Nie jest to szkolenie nie do przejścia, pomimo tego, że można spotkać się z wieloma kłodami pod nogami. Dostanie się na aplikację to kwestia obrycia się na pamięć i szczypty szczęścia. Szczerze powiedziawszy nie wymaga to od absolwenta prawa większych umiejętności niż nabył podczas obowiązku szkolnego - czytania ze zrozumieniem, zapamiętania i znalezienia właściwej odpowiedzi spośród czterech proponowanych. Zawsze jest 25% szans, że jak nie pamiętasz, to dobrze trafisz.

Później jest trochę więcej zabawy, bo kolokwia na aplikacji są pisemne - sporządzenie na podstawie kazusu określonego pisma procesowego i ustne. Kolokwiów (o ile dobrze liczę) w trakcie tych 3 lat jest 9 i obejmują szeroką tematykę. Bardzo szeroką tematykę.

Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i są obowiązkowe. Na pierwszym roku są też obowiązkowe praktyki w sądzie i prokuraturze - jeden dzień w tygodniu. W sumie aplikacja najwięcej czasu pochłania właśnie na pierwszym roku. O dziwo, mój kryzys na aplikacji pojawił się nie na pierwszym roku, ale na drugim, gdy pozostają nam zajęcia teoretyczne raz w tygodniu i praktyki w kancelarii - ale jak pracujesz w kancelarii, to ten problem tak naprawdę Cię nie dotyczy. Więcej o tym pisałam we wcześniejszych postach o aplikacji radcowskiej.

Dążąc do wyjaśnienia, dlaczego było mi bardzo ciężko na aplikacji należy podkreślić, że osobiście od samego początku nie miałam serca dla tego szkolenia. Poszłam, bo inni tego ode mnie oczekiwali. Ba, na początku to mi się nawet podobało. Później przestało. Studia prawnicze angażują sporo czasu. Natomiast aplikacja radcowska w połączeniu z pracą prawniczą zabierała mi życie. Miałam wrażenie, że każdy mój dzień jest taki sam i nic nie warty. Prawo w pracy, prawo w domu, o prawo pytają znajomi, o prawo pyta rodzina, ciągle grzebiesz po ustawach, komentarzach, budzisz się w nocy i myślisz, czy twoja argumentacja była dobra, czy wysłałaś do sądu właściwą ilość egzemplarzy pisma, czy czegoś nie pomyliłaś, uczysz się na kolokwia, chodzisz na praktyki, zastępujesz przed sądami. Alienacja społeczna - jeśli pochodzisz z rodziny nieprawniczej nikt cię nie rozumie. Nie rozumie rozterek, obaw, strachu. Może to dziwnie zabrzmi, ale uważam, że ktoś, kto nie jest prawnikiem, nie jest w stanie pojąć, jak praktyka prawnicza obciąża psychicznie. Wszystkim "spoza prawa" jawisz się jako elegancko ubrana osoba popijająca spokojnie kawę i dobrze zarabiająca. Ewentualnie jeszcze w oczach innych wygłaszasz rzewne mowy przed sądem i uciśnieni dostępują sprawiedliwości jak na sądzie ostatecznym. Stereotypu tego chyba nie da się wyplenić. O tym jak wygląda praca prawnika naprawdę, również pisałam na tym blogu, za co spłynęła na mnie fala hejtu i ukrytych gróźb postępowaniem dyscyplinarnym. I właśnie - w tym środowisku ciężko wyrażać własne zdanie, inne niż ma ogół. Czasem mam wrażenie, że powinnam się wyłącznie zachwycać statusem aplikanta. Splendor, blichtr, chwała. To też mi nie odpowiadało.

Podsumowując - to ciężki okres. Musisz za coś żyć, uczyć się i jednocześnie wiedzieć wszystko. Podziwiam osoby, które w tym okresie decydują się na założenie rodziny. Na dzieci.

Jak minął mi ten okres?

Szybko i w uciemiężeniu. Uczenie się pod dyktando przez 21 lat życia męczy. Przynajmniej mnie. Zmaganie się z czymś, czego nie czujesz, męczy jeszcze bardziej. Na II roku aplikacji całkowicie straciłam serce dla tego szkolenia i straciłam chęć zostania radcą prawnym, straciłam chęć pracy w kancelariach, doradztwach prawnych itp.

Poczułam się jak maszynka. Straciłam poczucie misji. Wiary, że moja wiedza może komuś pomóc. Spotkałam się za to z murem odrzucenia mojej wiedzy. Wszyscy wiedzą lepiej. Ty jesteś tylko aplikantem. Tylko prawnikiem. Poczułam, że to, co robię nie ma kompletnie żadnego sensu. A ja nie lubię robić czegoś kompletnie bez sensu.

Stawanie przed sądem było moją udręką. Rozumiejmy się jednak dobrze. Zawsze do wszystkiego się przygotowywałam, starałam się i nie olewałam. Ale sąd był dla mnie cyrkiem na kółkach. Nie mówię o systemie w jakim przyszło mi żyć. To ma dla mnie szerszy kontekst. Społeczny przede wszystkim.

Właśnie. A propos. Nigdy niczego nie olewałam. Nawet jak było mi pod górkę. Dopiero przy samym końcu, gdy wiedziałam, że chcę tylko skończyć aplikację przestałam się przejmować byle bzdetą. Ostatnie kolokwium plus jego poprawkę przeszłam w kompletnej znieczulicy emocji. Wśród koleżanek i kolegów z roku czułam się alienem bez serca do tego, czym oni się na potęgę stresowali.

Czy było warto? Czy żałuję? Czy nie szkoda mi zapłaconych pieniędzy? Czy uważam, że warto wybrać się na aplikację radcowską?

Nie czuję, że to był stracony czas. Nie żałuję. Edukacja to przywilej, uwierzcie mi. Widziałam świat, w którym ludzie nie mają takich możliwości jak my. Nie dlatego, że nie chcą. Oni naprawdę nie mogą. My, nawet jeśli jest nam finansowo ciężko, możemy naprawdę dużo.

Nie żałuję również wydanych pieniędzy, bo to tylko pieniądze. Raz są, raz ich nie ma. Oczywiście lepiej, gdy je masz. Jest mi ich może odrobinę żal w momencie, w którym pomyślę o jakości kształcenia, o tym, że nieodmiennie miałam poczucie, że płacę za coś, co nie ma dla mnie wartości, co nie przybliża mnie do praktykowania prawa, a ja nie mam sposobu, żeby to zareklamować.

Czy warto wybrać się na aplikację radcowską? Uważam, że to, co teraz powiem jest w tym wszystkim najistotniejsze. Jeśli Twoje serce - nie Twoja mama, tata, dziadek, babcia, stado znajomych i przyjaciół, potencjalny szef - mówi Ci: "to sens Twojego życia, to Twoja droga" - warto. Gdy czujesz, że stąpasz po swojej drodze, dasz sobie radę z wszystkimi przeszkodami. Dlatego każdy sam musi odpowiedzieć sobie na to pytanie.

Osobiście uważam, że studia prawnicze nie ograniczają drogi życia do wyboru jakiejś aplikacji.

Często jestem pytana, czy teraz wybrałabym ponownie prawo, aplikację radcowską. Ciężko jest odpowiadać na takie pytania, bo teraz jest teraz, wtedy było wtedy. Wtedy wiedziałam mniej niż teraz, byłam kimś innym niż teraz. Dlatego takie pytania w moim odczuciu nie mają sensu i do niczego nie prowadzą. Co się stało, to się nie odstanie, a życie biegnie dalej.

Dlaczego nie przystąpię do egzaminu zawodowego i dlaczego nie chcę pracować w kancelarii i czy to oznacza, że skończyłam z prawem? 

Odpowiedź na pierwszą część pytania jest banalnie prosta - bo nie chcę. Nie czuję tego. To nie jest moje miejsce. Zdawać egzamin, być może kolejnym łutem szczęścia go zdać, tylko dlatego, że wpakowałam w to masę pieniędzy i pracy i teraz szkoda rzucić? Mnie szkoda życia na takie myślenie. Na zamykanie się w świecie, który czyni mnie nieszczęśliwą, w którym usiłuję udawać kogoś kim nie jestem. Na zamykanie się w świecie, w którym czułam, że czas i życie uciekają mi bezsensownie przez palce. W imię czego?

Cieszę się, że w końcu mam odwagę być tym, kim chcę. To nie jest łatwe. Z każdej strony jestem narażona na krytykę. Nikt nie ma dla mnie litości. Za to ja mam szacunek do siebie.

Czy to wszystko oznacza, że skończyłam z prawem? Nie! Prawo jest wszędzie. Moja nowa praca też jest związana z prawem. Czy zamierzam całe życie zostać urzędnikiem? Nie wiem. W tym momencie życia jest mi dobrze tu, gdzie się znalazłam. Nie wiem, co się wydarzy. Nie kreślę jakichś długofalowych planów. Chcę żyć jedynie zgodnie z własnym sercem i mieć poczucie, że ponoszę konsekwencję swoich decyzji, nieinspirowanych zdaniem i opiniami innych.

Podsumowanie

Być może niektórym będzie się wydawać, że atakuję aplikację radcowską i osoby, które wybrały tę drogę. Otóż, Moi Drodzy, wręcz przeciwnie. Namawiam osoby, które czują, że chcą iść na aplikację, żeby na nią szły. Te, które czują, że nie chcą - żeby nie bały się nie pójść. Wszystkich - by podążali swoją ścieżką. To nie jest łatwa sztuka. Raczej trudna. Moim zdaniem natomiast jest to droga do satysfakcji z własnego życia, a nie nieustannych frustracji.

Uściski 😙

Zdjęcia:autorka.