Ile kosztuje aplikacja radcowska?

Aplikacja radcowska to nie studia i nie da się pójść na nią "dziennie" i nie płacić. W tym poście podejmuję się tematu ile szacunkowo kosztuje zostanie radcą prawnym. Omówię kwestie opłaty rocznej, możliwości rozkładania jej na raty, zwolnienia z niej i odroczenia jej płatności. Wspomnę o opłacie za egzamin wstępny, egzamin radcowski, wpis na listę radców prawnych, składkach członkowskich i innych związanych z aplikacją opłat.

Odpłatność aplikacji - ile, na jakiej podstawie

Co do zasady, zgodnie z art. 32(1) ust. 1 ustawy o radcach prawnych, aplikacja radcowska jest odpłatna. Szkolenie aplikantów radcowskich pokrywane jest z opłat wnoszonych przez aplikantów do właściwej rady okręgowej izby radców prawnych (właściwą radą jest rada izby, w której odbywamy aplikację).

Kto określa wysokość opłaty rocznej?

Minister Sprawiedliwości w drodze rozporządzenia:

a) po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Radców Prawnych (o KRRP i innych organach samorządu radcowskiego możecie poczytać TU),
b) kierując się koniecznością zapewnienia aplikantom właściwego poziomu wykształcenia,
c) przy czym wysokość opłaty nie może być wyższa niż sześciokrotność minimalnego wynagrodzenia (teraz wynosi ona około trzykrotności minimalnego wynagrodzenia, ale za chwilę o obecnie obowiązujących zasadach obliczania opłaty).

Okręgowa rada radców prawnych w drodze uchwały:

a) może zwolnić aplikanta radcowskiego od ponoszenia opłaty rocznej w całości lub w części,
b) może odroczyć płatność opłaty,
c) może rozłożyć płatność opłaty na raty.

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 2016 r. w sprawie wysokości opłaty rocznej za aplikację radcowską jest krótkie, zwięzłe i na temat, bo ma tylko trzy paragrafy, w tym dwa techniczno-organizacyjne, tj. przepis derogujący stare rozporządzenie i wprowadzający w życie nowe. Natomiast zasadniczy problem, czyli wysokość opłaty rozwiązano w następujący sposób:

Opłata roczna za aplikację radcowską jest równa 2,6 krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę w wysokości obowiązującej w dniu rozpoczęcia roku szkoleniowego.

O tym, kiedy rozpoczyna się rok szkoleniowy przesądza ustawa o radcach prawnych i jest to 1 stycznia każdego roku (art. 32 ust. 2 ustawy o radcach prawnych).

W związku z tym każdego roku opłata roczna za aplikację radcowską wzrasta i cieszę się wielce, że ponoszę tę opłatę po raz ostatni, bo w tym roku osiągnęła poziom niemalże 6000 zł, a dokładnie 5850 zł, co wiąże się z corocznym wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę. Gdyby w 2016 r. nie wprowadzono nowego rozporządzenia zdaje się, że opłata ta obecnie byłaby zdecydowanie wyższa, bo w poprzednim rozporządzeniu współczynnik "krotności" wynosił 3,1. Gdyby tyle wynosił nadal, przypuszczam, że zrezygnowałabym z aplikacji po pierwszym roku 😂.

Co do zasady na początku każdego roku szkoleniowego rada okręgowej izby radców prawnych podejmuje uchwałę o możliwości uiszczania opłaty rocznej w ratach. W Izbie Wrocławskiej są to zazwyczaj 4 równe raty płatne - I do 31.01, II do 31.03., III do 30.06., IV do 30.09. Kto chce płaci całość, kto nie ma takiej możliwości płaci na zasadach określonych w takiej uchwale.

Składki członkowskie 

Kwestię składek członkowskich szczegółowo reguluje uchwała nr 7/VIII/2010 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie wysokości składki członkowskiej i składki ubezpieczeniowej, zasad ich uiszczania i podziału stanowiąca załącznik do uchwały nr 125/X/2017 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 20 października 2017 r.

Zgodnie z powołaną powyżej uchwałą radcowie prawni i aplikanci radcowscy są zobowiązani do uiszczania składki członkowskiej. Par. 3 ust. 4 tejże uchwały stanowi, że wysokość składki członkowskiej aplikantów radcowskich wynosi 20 zł miesięcznie. Składka członkowska za dany miesiąc jest uiszczana do końca tego miesiąca. Osobiście, w zależności od stanu konta, płacę za rok lub pół roku z góry, żeby o tym nie zapomnieć. Obowiązek opłacania składki członkowskiej powstaje w miesiącu, w którym nastąpił wpis na listę radców prawnych lub listę aplikantów radcowskich. Właśnie do mnie dotarło, że pókim na liście aplikantów radcowskich (tj. nadal po zakończeniu obecnego roku szkoleniowego), to muszę płacić składkę, bo obowiązek uiszczania składki członkowskiej wygasa ostatniego dnia miesiąca, w którym ustała przynależność do samorządu zawodowego radców prawnych albo nastąpiło zdarzenie, które zgodnie z przepisami odrębnymi lub na mocy niniejszej uchwały powoduje zwolnienia z obowiązku uiszczania składki.

Płatność składki również może być odraczana lub rozkładana na raty.

Opłata za egzamin wstępny

Zgodnie z art. 33(4) ustawy o radcach prawnych kandydat uiszcza opłatę za egzamin wstępny, która stanowi dochód budżetu państwa.

Wysokość opłaty znów w drodze rozporządzenia określa Minister Sprawiedliwości po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Radców Prawnych, nie wyższą niż równowartość minimalnego wynagrodzenia za pracę uwzględniając konieczność prawidłowego i efektywnego przeprowadzenia egzaminu wstępnego.

W tym roku opłata wynosi 1050 zł (ja również płaciłam coś ok. 1000 zł), bowiem zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 września 2009 r. w sprawie wysokości opłaty za egzamin wstępny na aplikację radcowską, opłata za egzamin wstępny na aplikację radcowską jest równa 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w roku przeprowadzania egzaminu, czyli mamy prosty rachunek 2100 (minimalne w 2019)/2.

Opłata za egzamin radcowski

Art. 36(3) ustawy o radcach prawnych stanowi, że kandydat uiszcza opłatę za egzamin radcowski, która stanowi dochód budżetu państwa.

I znów Minister Sprawiedliwości w drodze rozporządzenia po zasięgnięciu opinii KRRP określa wysokość opłaty egzaminacyjnej nie wyższą niż równowartość minimalnego wynagrodzenia, mając na względzie konieczność prawidłowego i efektywnego przeprowadzenia egzaminu radcowskiego.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 6 grudnia 2005 r. w sprawie wysokości opłaty za udział w egzaminie radcowskim, opłata za udział w tym egzaminie jest równa 80% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w roku przeprowadzenia egzaminu i w roku 2019 wynosiła 1800 zł.

Opłata za wpisanie na listę radców prawnych

Tę opłatę uiszcza się już na rzecz właściwej okręgowej izby radców prawnych (właściwej znaczy tam, gdzie składamy wniosek o wpis).

Szczegółowe zasady wnoszenia tych opłat reguluje uchwała nr 144/VII/2010 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 17 września 2010 r. w sprawie wysokości opłat związanych z wpisem na listę radców prawnych, listę aplikantów radcowskich i listę prawników zagranicznych.

Zgodnie z powyższą uchwałą  wysokość opłaty za wpis na listę radców prawnych wynosi 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Ta uchwała twierdzi, że za wpis na listę aplikantów radcowskich zapłaciłam 10% minimalnego wynagrodzenia za pracę, ale nie pamiętam tego w ogóle 😱 Dobrze, że skleroza nie boli 😅.

Wracając do opłat za wpis na listę radców prawnych, nie kończy się tylko na samej opłacie za wpis, ponieważ jak wynika z przedmiotowej uchwały pobiera się również opłatę manipulacyjną związaną z prowadzeniem postępowania o wpis na listę radców prawnych. Wysokość tej opłaty jest uzależniona od tego jaką drogą doszliśmy do zawodu radcy prawnego i tak:

a) drogą aplikacja i egzamin radcowski - jest to 10% minimalnego wynagrodzenia za pracę,
b) innymi ustawowymi drogami określonymi w art. 25 ustawy o radcach prawnych - 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Inne koszty aplikacji

Jeśli myślicie, że to koniec kosztów szkolenia aplikantów, pomyślcie sobie jeszcze o tym ile musicie wydać, żeby dojechać na zajęcia do izby i na praktyki, do miejsc egzaminów, jak drogie są podręczniki prawnicze i komentarze, nawet jeśli robicie tylko ich ksera i jakim wydatkiem jest skompletowanie aktów prawnych i różnych pozycji naukowych koniecznych do nauki do egzaminu radcowskiego (do egzaminu wstępnego zresztą też). Przecież tu dojdziemy też nawet i do tysięcy złotych.

Podsumowanie

Gdy podliczymy wszystkie powyższe opłaty, bez innych kosztów, przyjmując wartości obowiązujące obecnie wyjdzie nam, że zostanie radcą prawnym kosztuje nas ponad 20 000 zł. A opłaty przecież nie skończą się po wpisie na listę radców prawnych.

Dla jednych to dużo, dla innych mało. Moim celem dziś jest oszacowanie jak to wygląda i ile w zaokrągleniu wynosi. Uświadomienie laików, że aplikacja nie jest za darmo.

Dla mnie są to bardzo duże kwoty, co do których nie mam gwarancji zwrotu. Inwestycja, która nie wiadomo, czy wypali. Kończąc ten post czuję się nieco przytłoczona wysuwającym się przede mną wnioskami 😅. Są to jednak moje subiektywne odczucia, każdy może mieć inne, szanujmy to.

Uściski 😙

Post został opracowany na podstawie:
Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych,
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 2016 r. w sprawie wysokości opłaty rocznej za aplikację radcowską,
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 września 2009 r. w sprawie wysokości opłaty za egzamin wstępny na aplikację radcowską,
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 6 grudnia 2005 r. w sprawie wysokości opłaty za udział w egzaminie radcowskim,
Uchwała nr 7/VIII/2010 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie wysokości składki członkowskiej i składki ubezpieczeniowej, zasad ich uiszczania i podziału stanowiąca załącznik do uchwały nr 125/X/2017 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 20 października 2017 r.,
Uchwała nr 144/VII/2010 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 17 września 2010 r. w sprawie wysokości opłat związanych z wpisem na listę radców prawnych, listę aplikantów radcowskich i listę prawników zagranicznych.

Fotografie: autorka.